We onderscheiden zelfregulering en eigenaarschap als nieuwste key need van het tienerbrein in het IMYC-onderwijs. Daarmee voegen we een extra behoefte voor het tienerbrein toe.
In het internationale, Engelstalige IMYC-curriculum heet het ‘agency’. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO, 2018) stelt in hun Education 2030-agenda: dat leerlingen ‘agency’ bijgebracht dient worden. Wat bedoelen ze daarmee?
Agency gaat eigenlijk over twee zaken: (1) eigenaarschap voelen over je leren en (2) er intrinsiek van overtuigd zijn dat je het verschil kunt maken in de wereld om je heen. De gedachte hierachter is dat wanneer je op school de vaardigheid eigenaarschap ontwikkelt, dat je daar in je toekomstige leven het verschil mee maakt en meer geluk uit put.
Zelfregulering en eigenaarschap in het onderwijs
Deze key need van het tienerbrein is niet zozeer een behoefte die al automatisch, biologisch gezien, in het tienerbrein aanwezig is. Het is iets waar je behoefte aan hebt en waarvan je pas weet dat het goed voor je is als je het hebt. Vergelijk het met toch gaan sporten wanneer je eigenlijk geen zin hebt. Achteraf ben je er blij mee en voel je je fitter. Het is een manier van denken die we tieners gunnen en waar ze uiteindelijk van profiteren, bij het leren nu en in het functioneren in de maatschappij later.
Daarmee verschilt deze key need van andere key needs zoals het zoeken naar groepsacceptatie of het nemen van risico’s. Dit zijn behoeftes die er nu eenmaal zijn bij tieners, wat je als school ook doet. Om tot meer eigenaarschap en zelfregulatie te komen, moeten leerlingen actief nieuwe kennis, vaardigheden en inzichten opdoen.
Wat is eigenaarschap in het onderwijs?
Eigenaarschap in het onderwijs is net als agency een tamelijk abstract begrip dat makkelijk verkeerd geïnterpreteerd wordt. In grote lijnen gaat het erom dat de leerling een actieve houding aanneemt binnen het leerproces. Naarmate een leerling beter wordt in eigenaarschap ontstaat er meer initiatief.
De leerling zal meer zelf met ideeën komen en je merkt een steeds betere reflectie op het leren. Het betekent overigens niet dat de leraar zich afzijdig houdt. Leerlingen hebben nog steeds steun en richting nodig tijdens het leren.
Wat is zelfregulering in het onderwijs?
Wat is zelfregulering binnen een onderwijscontext? Zelfregulering heeft redelijk wat overlap met agency en eigenaarschap. Het gaat over zelfstandig handelen en onafhankelijk keuzes kunnen maken. Deze vaardigheden hebben veelal een maatschappelijke grondslag.
Die gaat uit van een wereldbeeld waarbij het zelfstandig opereren van de individuele burger steeds belangrijker wordt. Het is dan ook niet voor niks dat zelfregulering ook als 21e-eeuwse vaardigheid onderscheiden wordt.
Zelfregulering, eigenaarschap (en agency) in de literatuur
In zijn boek Pedagogy of the Oppressed, beschrijft Freire (1993) het oude schoolsysteem als een winkel waarbij leerlingen klanten zijn die iets komen halen Ze zijn passieve objecten en is er geen duidelijke visie op leren. De leraar geeft les en de leerling luistert gedwee. Daarom is zowel het IMYC-curriculum als de begeleidende implementatietraining erop gericht dat leerlingen betrokken zijn bij de lessen en hun leerproces.
Volgens Carter (2018) zijn er veel wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat zelfregulering en eigenaarschap een belangrijke factor is, die bepaalt of je gelukkig en succesvol wordt. Het geloof dat je zelf invloed hebt op hoe je leven loopt, geeft meer uitdagingen, en heeft uiteindelijk een positieve invloed.
Het zorgt onder andere voor een betere gezondheid, een hogere levensverwachting, minder kans op alcohol- of drugsverslaving, betere resultaten op school, minder stress, een betere mentale gezondheid, meer intrinsieke motivatie en zelfs meer succes in je carrière. Bandura (2008) stelt dat het geloof om je eigen leven te kunnen veranderen, de belangrijkste factor is om te bepalen of je daadwerkelijk invloed hebt op je eigen leven.
Als mensen niet geloven dat ze invloed hebben op een situatie, zullen ze zelden een lastige uitdaging aangaan. Welke andere motivatie zij ook hebben, het begint allemaal met geloof in eigen kunnen.
Terugkomend op het tienerbrein en de schoolpraktijk maakt het ontwikkelen van eigenaarschap dat tieners initiatiefrijker zijn, meer oppikken en ontdekken hoe ze hun doelen behalen. Ze denken zelf mee in hun leerproces en zijn zo coöperatiever naar leerkrachten toe.
Bronnen over zelfregulering en eigenaarschap in het onderwijs
Jolles, J. (2020). Leer je kind kennen. Over ontplooiing, leren, denken en het brein.
Kagan, S. (2019). Breinvriendelijk onderwijs. Feiten, tips en coöperatieve structuren (2e druk).
Carter, C. (2018). How Independent Should Teenagers Be?. Psychology Today. Online artikel
Crone, E. (2018). Het puberende brein.
Nelis, H., & Van Sark, Y. (2018). Motivatie binnenstebuiten. Het geheim achter gemotiveerde pubers, enthousiaste leerlingen en gedreven docenten. (6e druk).
Bandura, A. (2008). An agentic perspective on positive psychology. Positive psychology: Exploring the best in people, Vol 1: Discovering human strengths.
Freire, P. (1993) Pedagogy of the Oppressed. Translated by Myra Bergman Ramos.
Verder lezen over IMYC en onderwijs?
Wil je meer weten over de andere 5 behoeftes van het tienerbrein? Lees dan hier verder. Je vindt op deze website bovendien meerdere artikelen over het onderwijs en IMYC.
De doorlopende leerlijn en de systeemfout
Iedereen wil bewust of onbewust een doorlopende leerlijn. Het probleem ligt echter bij het systeem en de organisatie van ons onderwijs.
Visie op leren en ontwikkelen? IMYC helpt!
IMYC is zowel een curriculum als een onderwijsconcept. In beide hoedanigheden verrijk je de visie op leren en ontwikkelen.
(Wereld-)burgerschap in het voortgezet onderwijs
Hoe krijgen we meer burgerschap in het voortgezet onderwijs? Door actief burgerschap en sociale cohesie kunnen mensen plezierig samenleven.
