Goed onderwijs start met een goede visie op onderwijs. Waartoe dient ons onderwijs? We bekijken de drie domeinen van Gert Biesta en zijn visie. We gaan ook in op hoe IMYC daarop aansluit.
De 3 en visie van Gert Biesta
Veel scholen hebben hun onderwijsvisie gebaseerd op de drie domeinen van Gert Biesta (Biesta, 2015):
Kwalificatie: verwerven van kennis, vaardigheden, waarden en houdingen;
Socialisatie: deel worden van bestaande tradities en praktijken, van manieren van doen en zijn;
Subjectificatie: persoonsvorming in vrijheid en verantwoordelijkheid die daarmee gepaard gaat.
In de visie van de school wordt regelmatig naar de visie van Gert Biesta verwezen. Maar hoe komen ze ook echt tot uiting?
Van visie naar doelstellingen
De vertaling van deze visie in schoolplannen en jaarplannen omvat vaak thema’s als: werken met leerdoelen, formatief evalueren, vakoverstijgend werken, onderzoekend leren, doorlopende leerlijnen, kansengelijkheid, wereldburgerschap, duurzaamheid en 21st century skills. Het zijn thema’s waar je graag mee aan de slag wilt.
Stuk voor stuk vragen deze thema’s om kleine of grote veranderingen in je school: van je denken, handelen, lesmateriaal, lesrooster, toetsbeleid, curriculum, onderwijsconcept en misschien wel van je hele schoolsysteem.
De doelstellingen zijn geformuleerd maar hoe geef je daar nu concreet handen en voeten aan? Wat zijn de stappen die je kunt nemen om het voor elkaar te krijgen? Welke keuzes in structuur en cultuur maak je om je doelstellingen waar te maken?
We duiken in het Great Learning-DNA!
IMYC (voor onderbouw VO) – en ook Curriculum 10-14 (voor tienerscholen) – biedt je concrete handvatten om de drie domeinen van Biesta in te kleuren. In dit artikel laten we je graag zien hoe we dat doen en op welke manier we de visie van Gert Biesta in ons DNA meenemen in al onze activiteiten.
Visie
Ook bij Curriculum 10-14 en IMYC begint het met een gedeelde visie op onderwijs: we werken vanuit de zogenaamde Bottom Line 9 (BL9): negen basisprincipes waar we ons onderwijs op baseren en waarmee we samen het leren verbeteren (BL nr. 1, 2 en 3).
Kwalificatie
Natuurlijk werk je als school aan kwalificatie. De hele organisatie van je onderwijs is erop gericht om leerlingen kennis, vaardigheden, waarden en een gewenste (studie)houding mee te geven. Je wilt je leerlingen steeds een stapje verder brengen in hun ontwikkeling en je wilt dat ook zichtbaar maken.
Je onderwijsprogramma is erop gericht om de kerndoelen voor de onderbouw, die door het SLO zijn beschreven, te halen. Hiermee bied je je leerlingen een goede basis voor de stap naar de bovenbouw van het VO. Vaak is binnen een vaksectie een methode gekozen die hierbij kan ondersteunen. Verbinding met andere vakken kan en mag wel maar is op veel scholen (nog) niet de praktijk.
Curriculum 10-14 en IMYC bieden een concept en curriculum in één, het zijn géén methodes. De verschillende vakinhouden worden door één centraal thema met elkaar verbonden, waarbij één hoofdgedachte gedurende een periode van circa zes weken centraal staat. Als voorbeeld noemen we het thema ‘Feesten’ waarvan de hoofdgedachte is:
‘Het is waardevol om speciale gebeurtenissen en rituelen te vieren’.
Voor elk vak zijn aan dit thema leerdoelen gekoppeld. Die leerdoelen corresponderen met de kerndoelen voor de onderbouw en omvatten zowel kennis, vaardigheden als begrip (BL nr.5).
Doordat leerlingen de leerstof van verschillende vakken binnen één thema (het zogenaamde ‘Big Idea’, (BL nr.8)) krijgen aangereikt, leggen leerlingen gemakkelijker verbanden, beklijft de vakinhoudelijke kennis beter en wordt het begrip versterkt.
Het leerproces is bij elk thema herkenbaar en kent verschillende fasen: startpunt, kennisoogst, leerdoelen expliciteren, onderzoek en verwerking, reflective journal, assessment for learning en de afsluiting (BL, nr.7). Door de vorderingen in de leerdoelen te volgen (formatief en/of summatief) houd je zicht op het leerproces van je leerlingen. Met behulp van rubrics kun je beoordelen in hoeverre het leerproces is verbeterd (BL nr.9).
Kwalificatie wordt, kortom, ingekleurd door alle fasen van het leerproces goed te doorlopen. Zo laten we leerlingen uitdagend en zorgvuldig leren (BL, nr.6). De leerdoelen zijn zowel vakinhoudelijk als vakoverstijgend, persoonlijk en internationaal gericht.
Socialisatie
Hoe leerlingen deel kunnen worden van bestaande tradities en praktijken, van manieren van doen en zijn, is vaak gekoppeld aan de manier waarop scholen burgerschapsvorming in hun onderwijsaanbod hebben opgenomen. Dit kan bijvoorbeeld concreet vorm krijgen in projecten voor goede doelen. Het integraal opnemen in het curriculum is minder vaak aan de orde.
Binnen de thema’s van Curriculum 10-14 en IMYC wordt altijd het internationale perspectief belicht. Eén van de basisprincipes betreft ook het belang van deze internationale gerichtheid (BL, nr.4). Hoe denken en doen we zelf en hoe wordt er gedacht en gedaan in een ander werelddeel? Zo leren leerlingen over verschillende tradities en praktijken in eigen land en leren zij ook dat die tradities en praktijken niet overal hetzelfde zijn.
Gert Biesta’s visie: ‘Subjectificatie’
De persoonlijke ontwikkeling van leerlingen wordt op de meeste scholen in het mentorprogramma opgenomen. Leerlingen stellen, onder begeleiding van hun mentor of coach, persoonlijke leerdoelen op. De rol van de docent krijgt meer en meer een coachend karakter.
Bij Curriculum 10-14 en IMYC worden de persoonlijke leerdoelen gekoppeld aan de leerdoelen per vak. Omdat, bijvoorbeeld, binnen de thema’s veel wordt samengewerkt tussen leerlingen ontstaat een context waarbinnen leerlingen aan hun persoonlijke leerdoelen kunnen werken. Door zelf en anderen daarop te (laten) reflecteren, leert de leerling zijn persoonlijke talenten te ontwikkelen en daar ook verantwoordelijkheid voor te nemen.
De visie van Gert Biesta in al onze activiteiten
De domeinen van Biesta (en ook onze Bottom Line 9) omvatten echter méér dan een curriculum. Je kunt zeggen dat ze ook een vorm van ‘willen zijn’ of ‘doen’ inhouden. Wanneer je als school wilt gaan werken met Curriculum 10-14 of IMYC zoeken we met jullie een samenwerking die ook het leren van jullie zelf verbetert. We schrijven niets voor, maar gaan samen met je op pad. Kwalificatie, socialisatie en subjectificatie vormen een natuurlijk onderdeel van dat leerproces. Zo ‘zijn’ en ‘doen’ we de domeinen van Biesta. Samen vormen we een gemeenschap waarin we elkaar nodig hebben om te leren.
Conclusie
Wil je als school de visie van Gert Biesta op een geïntegreerde manier inkleuren, dan kunnen Curriculum 10-14 en IMYC je daar prima bij ondersteunen! Indien je interesse hebt in IMYC of Curriculum 10-14 op jouw school, dan zijn er verschillende manieren om ons beter te leren kennen.
Volg ook onze nieuwsbrieven of abonneer je via de sociale media op IMYC/Curriculum 10-14 als je op de hoogte wilt blijven. Er zijn geregeld digitale Communitybijeenkomsten waar je van harte welkom bent.
Aanmelden voor de nieuwsbrieven
IMYC
Facebook | LinkedIn | Instagram
